Het bergen
Het Nederlandse luchtruim was in de Tweede Wereldoorlog het strijdtoneel van een grote luchtoorlog. Tientallen vliegtuigwrakken die op Nederlandse bodem of in kustwateren zijn neergestort, liggen daar nog steeds. Met het ‘Nationaal programma berging vliegtuigwrakken WO2’ wil de Nederlandse overheid -waar mogelijk- militaire vliegtuigwrakken bergen, waarvan wordt vermoed dat daar nog stoffelijke resten in te vinden zijn. Zo krijgen nabestaanden duidelijkheid en kunnen zij waardig afscheid nemen.
Vliegtuigwrakken
Wanneer tijdens de Tweede Wereldoorlog een militair vliegtuig in Nederland neerstortte, haalden de Duitse bezetters zoveel mogelijk resten weg. Omgekomen bemanningsleden werden begraven, overlevenden gevangengenomen, een enkele overlevende wist te ontsnappen.
Nadat de bezetters waren geweest, kwamen mensen uit de omgeving kijken of ze nog iets van het wrak konden vinden. Ook in de jaren na de oorlog werd er regelmatig door particulieren gezocht naar vliegtuigwrakken.
Tot het einde van de Tweede Wereldoorlog stortten ongeveer 5.500 vliegtuigen neer op Nederlands grondgebied of in Nederlandse kustwateren.
Tot het einde van de Tweede Wereldoorlog stortten ongeveer 5.500 vliegtuigen neer op Nederlands grondgebied of in Nederlandse kustwateren.
Bergen van vliegtuigwrakken
Vanaf 1996 mag alleen de overheid de vliegtuigwrakken bergen. Een deel van de kosten van het bergen kwam voor rekening van de gemeente waar het wrak lag . Zij kozen vaak liever voor bijvoorbeeld het openhouden van een bibliotheek of het opknappen van een buurthuis, dan voor het bergen van een vliegtuigwrak.
‘Liever dood dan vermist’
In 2018 maakte Gisèla Mallant de documentaire ‘Liever dood dan vermist’. Daarin vertellen nabestaanden van de omgekomen vliegers hoe erg ze het vinden dat er vaak niet tot berging wordt overgegaan. Daardoor krijgen ze nooit zekerheid waar hun vermiste dierbaren zijn gebleven. En voor velen belangrijk dat hun omgekomen familieleden een echt graf krijgen.
Berging: een taak van de overheid
Na het uitkomen van de documentaire zijn er in de Tweede Kamer vragen gesteld. CDA, ChristenUnie en VVD vonden dat de Rijksoverheid de bergingen volledig moet financieren en dienden een motie in die Kamerbreed werd aangenomen. Daarna is het regeringsbeleid aangepast en startte de Rijksoverheid met het ‘Nationaal programma berging vliegtuigwrakken WO2’.
Nationaal programma berging vliegtuigwrakken WO2
Met dit programma ondersteunt de Rijksoverheid tot 2030 gemeenten met geld en advies om vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog te bergen, waarvan wordt vermoed dat daar nog stoffelijke resten in te vinden zijn. Zodat de nabestaanden duidelijkheid krijgen over hun omgekomen familieleden en ze op gepaste wijze afscheid kunnen nemen. De overheid streeft ernaar om ieder jaar minimaal drie bergingen uit te voeren.
De bergingen
De eerste berging binnen dit programma vond plaats in september 2019 in Echt-Susteren, omdat het een belangrijke rol speelde in de documentaire ‘Liever dood dan vermist’ . Daarna volgden er al snel meer.
Bekijk de bergingen